ÇED Sürecinin Başlatılması
ÇED Raporu, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin Ek-1 sayılı listesinde yer alan faaliyetler için hazırlanan bir rapordur. Temelinde bir süreç bütünü barındırmakla birlikte, faaliyetin planlama aşamasında uygulanmaktadır. ÇED süreci, ÇED Başvuru Dosyasının hazırlanıp sunulması ile başlayan ve yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde ÇED Olumlu ya da ÇED Olumsuz kararı ile tamamlanan sürecinin bütünü içermektedir. Süreç içerisinde, ilk etapta hazırlanan ÇED Başvuru Dosyasında faaliyetin ön değerlendirmesi yapılır. Yapılan bu ön değerlendirme ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından sürece dahil edilecek olan kurum/kuruluşlar belirlenir. Sürece dahil edilen kurum/kuruluşlar ile faaliyetin gerçekleştirileceği bölge de etkilenmesi muhtemel olan bölge halkının da sürece katılımını sağlamak amacı ile Halkın Katılım Toplantısı düzenlenir. Halkın Katılım Toplantısında, ağırlık olarak bölge halkı ile toplantıya katılım sağlayan sivil toplum kuruluşlarının görüşleri değerlendirilir.
Halkın Katılım Toplantısı ve Özel Format
Halkın Katılım Toplantısının tamamlanmasından sonra ise ÇED Raporu‘nun konu başlıklarını ve değerlendirme kriterlerini belirleyen ÇED Özel Formatı oluşturulur. ÇED Özel Formatı oluşturulurken, halkın katılım toplantısında edinilen kazanımlar ile sürece dahil olan kurum/kuruluşların görüşleri esas alınır. Oluşturulan ÇED Özel Formatına göre ÇED Raporu hazırlanır. ÇED Özel Formatında, rapora eklenmesi ya da özel olarak değerlendirilmesi istenen kriterler de bulunmaktadır. Bu kriterler her faaliyet türü ve faaliyetin lokasyonu için özel olarak belirlenmektedir. İlave edilmesi istenebilecek olan kriterlerden başlıcaları aşağıda listelenmiştir.
- AERMOD ile Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi,
- Arka Plan Toz Ölçümleri
- Arka Plan Gürültü Ölçümleri ve Akustik Rapor Hazırlanması
- Hidrojeolojik Etüt Raporu
- Ekolojik Değerlendirme Raporu
- Ornitoloji Raporu
- Maden Atık Yönetim Planı
- Toprak Koruma Projesi
- Orman Rehabilitasyon Planı
- Fizibilite Raporu
- Atık Analizleri
ÇED Sürecinin Sonuçlandırılması
ÇED Raporunda değerlendirilmesi özel olarak istenen ve yukarıda verilen başlıklarda belirtilen çalışmalar tamamlandıktan sonra rapor incelenmek üzere sunulur. Raporun incelemesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı başta olmak üzere, ÇED sürecine dahil olan komisyon üyesi kurum/kuruluşlar tarafından gerçekleştirilir. Komisyon üyeleri hazırlanan rapor ile ilgili olarak yazılı görüşlerini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na iletirler. Bu aşamada, hazırlanan ÇED Raporunun değerlendirildiği, planlanan faaliyet özelinde olası çevresel etkiler ve alınacak önlemleri de içeren İnceleme Değerlendirme Komisyon Toplantısı düzenlenir. ÇED sürecine dahil olan kurum/kuruluşların da katıldığı bu toplantıda etkiler ve önlemler ile ÇED Raporu değerlendirilir. Raporu uygun bulunursa süreç ÇED Olumlu olarak sonuçlandırılır. Raporun eksik bulunması durumunda İDK toplantısı ileri bir tarihte tekrar yapılmak üzere sonuçlandırılır ve ikinci toplantı tarihine kadar eksiklerin tamamlanması istenir. Raporun uygun bulunmaması (önlemlerin etkileri azaltmayacağı) durumunda ise süreç ÇED Olumsuz olarak sonuçlandırılır.
Planlanan faaliyetin gerçekleştirilmesi ile ilgili olarak mevzuat açısından bir uygunsuzluk olması durumunda ise ÇED Raporu mevzuat kapsamından iade edilir. Bu gibi durumlarda, uygunsuzluk teşkil eden durumların faaliyet kapsamından çıkarılması durumunda tekrar başvuru yapılabilir. Yeniden yapılacak başvurularda bütün süreç en başından yeni bir faaliyet olarak başlar ve devam eder.
